Chrzcielnica z najstarszym herbem Opola

fot. Rafał Nosal

Posłuchaj nagrania

Masywna, ośmiokątna gotycka chrzcielnica, którą widzicie przed sobą, jest zabytkiem wyjątkowym w opolskiej katedrze, bo najstarszym. To także najstarsza chrzcielnica w mieście i jeden z cenniejszych zabytków sztuki kamieniarskiej na Górnym Śląsku. Wykonana została z piaskowca i kamienia wapiennego w XV wieku.

Jest niemym świadkiem historii, który przez wieki służył do przyjmowania do kościoła katolickiego kolejnych pokoleń mieszkańców miasta i nie tylko. Warto bowiem zauważyć, że jeszcze w pierwszej połowie XX wieku opolska kolegiata była kościołem parafialnym nie tylko dla Opola, ale też kilkunastu okolicznych miejscowości.

Na kamiennej czaszy chrzcielnicy widać dwa herby – herb księstwa opolsko-raciborskiego oraz herb Opola. Jest to bez wątpienia najstarszy wizerunek herbu miasta. Znajduje się na nim pół piastowskiego orła, odwołującego się do opolskich władców grodu oraz pół krzyża, nawiązującego do relikwii Krzyża Świętego, z których słynie opolska kolegiata. Poniżej zaś umieszczony został gmerk kamieniarza, czyli jego osobisty znak. Jest ona dowodem ofiarności ostatniego z opolskich Piastów księcia Jana Dobrego.

Zabytkowa chrzcielnica jeszcze do niedawna stała niedaleko wejścia do opolskiej katedry, w Kaplicy świętego Jana Nepomucena. W trakcie remontu tej kaplicy kamienny zabytek przeniesiono w pobliże ołtarza głównego, do północnej nawy. Stoi dziś przed ołtarzem Trójcy Świętej. Tu znów służy kolejnym pokoleniom, które w tym miejscu - poprzez łaskę chrztu Świętego są włączani w chrześcijańską wspólnotę Kościoła.

Warto jednak dodać, że niewiele brakowało, by tej historycznej perełki w Opolu zabrakło….

W 1850 roku, w związku ze złym stanem chrzcielnicy, postanowiono ją ze świątyni usunąć. Jej miejsce zajęła nowa, neogotycka marmurowa, pochodząca z 1849 roku. Starą umieszczono w ogrodzie plebanii.

Przeleżała tam długie dziesięciolecia. Odnaleziono ją przypadkowo dopiero w 1963 roku, podczas prac porządkowych prowadzanych w czasie remontu katedry wykonywanego przed obchodami Millenium Chrztu Polski.

Chrzcielnica po gruntownej renowacji wróciła w 1966 roku do katedralnej świątyni. Ustawiono ją początkowo w przyziemiu wieży północnej. W 2009 roku poddano ją kolejnej restauracji, przywracając jej pierwotne piękno. Dziś cieszy oczy nie tylko wiernych, ale i licznie przybywających turystów oraz… historyków.